CinEast
Festiwal Filmowy prezentujący dorobek kinematografii ponad 20 krajów Europy środkowej i wschodniej
Festiwal Filmu Europy Środkowej i Wschodniej „CinEast” w Luksemburgu został założony w 2008 r. przez grupę kinomanów w większości z Europy środkowo-wschodniej. W latach 2008–2012 organizowany był pod egidą stowarzyszenia polska.lu asbl, a w jego realizację zaangażowani byli zarówno członkowie stowarzyszenia, jak i osoby spoza niego, należące do międzynarodowej i wielokulturowej społeczności Luksemburga, w tym rosnąca z każdym rokiem grupa wolontariuszy i entuzjastów tego projektu. Festiwal obejmował początkowo kinematografię czterech państw grupy wyszehradzkiej, do których stopniowo dołączały kolejne państwa UE: w 2010 Rumunia, w 2011 Bułgaria, w 2012 kraje bałtyckie, Słowenia i Chorwacja, a także – po raz pierwszy kraj europejski spoza UE – Serbia. W 2013 r. festiwal jako projekt o szeroko zakrojonych horyzontach programowych, stawiający na dalszy dynamiczny rozwój, wyszedł spod organizacyjnego parasola polska.lu asbl i od tego momentu realizowany jest przez tę samą grupę osób, ale już w ramach działalności utworzonego specjalnie w tym celu stowarzyszenia cineast asbl. W tym okresie CinEast konsekwentnie rozbudowywał listę krajów, których produkcje filmowe pojawiały się w programie festiwalu, by w 2020 r. zaprezentować kinematografię oraz kulturę ponad 20 europejskich państw z byłego bloku wschodniego.
Festiwal odniósł znaczny sukces wśród publiczności i stopniowo zwiększał swoją obecność na luksemburskiej scenie filmowej. Podczas pierwszej edycji w 2008 r. około 2800 widzów obejrzało 25 projekcji filmowych, natomiast w 2019 r. ponad 11 tys. uczestników uczestniczyło w ponad 100 projekcjach i innych wydarzeniach festiwalowych, co sprawia, że CinEast jest obecnie drugim co do wielkości wydarzeniem kinematograficznym w Wielkim Księstwie Luksemburga.
Organizatorzy poszerzyli również spektrum programowe festiwalu: obok seansów filmowych znaczną część programu tworzą obecnie wydarzenia towarzyszące: koncerty, debaty, wystawa fotografii, programy dla dzieci i młodzieży, itd. Oprócz aspektu czysto artystycznego festiwal kładzie nacisk także na element integracyjny i edukacyjny, a w ostatnich latach również branżowy (warsztaty koprodukcyjne CinEast Pro).
W ciągu 13 edycji festiwal gościł wielu prestiżowych gości. Z polskich twórców byli to m.in. Andrzej Seweryn, Lech Majewski, Krystyna Janda, Wojciech Smarzowski, Xawery Żuławski, Paweł Łoziński, Jan Kidawa-Błoński, Joanna Kulig, Łukasz Simlat, Piotr Żurawski, Andrzej Chyra, Jerzy Radziwiłowicz, Arkadiusz Jakubik, Magdalena Popławska i wielu innych. Przewodniczącymi Jury były m.in. takie osobistości jak Andrzej Żuławski, Agnieszka Holland, Sergei Loznitsa, Anne Fontaine czy Jacques Doillon. Przed publicznością wystąpili m.in. T-Love, Kult, Trebunie Tutki (& Twinkle Brothers), Tomasz Stańko, Włodek Pawlik, Artur Dutkiewicz, Leszek Hefi Wiśniowski.
Festiwal odbywa się w wielu kinach, centrach kultury w mieście Luksemburg oraz całym państwie. Ważnym jego elementem są także projekcje szkolne, które mają miejsce w kilku współpracujących z festiwalem liceach. W 2020 r. ze względu na pandemię festiwal odbył się po raz pierwszy w formule hybrydowej.
Festiwal Filmu Europy Środkowej i Wschodniej „CinEast” wspierany jest m.in. przez miasto Luksemburg, Ministerstwo Kultury Luksemburga oraz szereg partnerów i sponsorów.
Do grupy organizatorów festiwalu należą: Radek Lipka (dyrektor festiwalu), Hynek Dedecius (dyrektor artystyczny), Maciej Karczewski (dyrektor finansowy), Ana Dishlieska-Mitova (koordynator), Anna Sowada (koordynator wydarzeń specjalnych i gości), Isabella Primicerio (print traffic manager), Julia Osielczak (volunteers coordinator), Martyna Adamska (project manager) i Dörte Muß-Gorazd (projekcje szkolne).
Strona festiwalu: www.cineast.lu